ถ่ายฟิล์มบูด..แต่เลอค่า ที่ Lahore

ปากีสถานรอบก่อน บ่นในใจ เสียดายที่ไม่ได้พกกล้องฟิล์มมาถ่ายเมือง ผู้คน และวิวงามๆ ของปากีสถาน รอบนี้เลยจัด Hasselblad XPan II พร้อมเลนส์ 45mm. และ 90mm. ไปลุยสักหน่อย แต่ต้องผงะเมื่อพบว่าฟิล์ม 135 ที่เคยใช้ เลิกผลิตไปแล้ว (เช่น Fuji Pro 400H) และรุ่นที่เคยใช้ราคาไปไกลมาก (เช่น Kodak Portra 160 และ 400)

ก่อนเดินทางไม่กี่วัน ตามหาฟิล์ม Kodak Portra 400 ได้มา 5 ม้วน สนนราคา 740 บาทถ้วน โห…โคตรแพงอ่ะ แต่ก่อนซื้อ 300 กว่าบาท จัดไปล็อตนี้กระเป๋าแบนเลย แต่ก็นะ ถ่ายฟิล์มคือความสุข เราไม่แคร์กับปัจจัยภายนอกที่จะมาลดดีกรีอารมณ์สุนทรียะของเรา Y_Y

สุดท้าย 12 วันที่ปากีสถาน ฟิล์มหมดตั้งแต่วันที่ 8 ไอ้เราคิดในใจตั้งแต่เมืองไทยว่า จะค่อยๆ ละเมียดกดภาพ เอาเข้าใจ ยิงมันส์มาก ที่วางแผนถ่ายภาพจากฟิล์มวันละ 8 ใบ เผลอกดไปวันละเกือบม้วน (XPan II ถ่ายภาพได้ม้วนละ 21 ใบ) สุดท้ายต้องมาตามหาซื้อฟิล์ม 135 ที่ Islamabad และ Lahore แทน (*หมายเหตุ: ไว้จะแยกภาพจาก Kodak Portra 400 และประสบการณ์การถ่ายภาพด้วยกล้อง Hasellblad XPan II มาเล่าให้ฟังในกระทู้หน้า ครับ)

ความซวยบังเกิดหล่ะ ที่คาดว่าประเทศปากีสถานน่าจะพอมีฟิล์มถ่ายรูปขาย ผิดเต็มข้อเลย … หลังจากโทรเช็ค และเดินสอบถามร้านถ่ายภาพที่ Islamabad 2 แห่ง และที่ Lahore อีกเกือบ 20 ร้านค้าแถว Camera market ไม่มีฟิล์มขายเลย เจ้าของร้านขายกล้องเก่า (เช่น Nikon, Canon, Leica) แห่งหนึ่งเล่าให้ฟังว่า “อุตสาหกรรมถ่ายภาพด้วยฟิล์มได้ตายจาก Pakistan มาร่วม 10 ปีแล้ว” คงเพราะไม่มีคนเล่นกล้อง ข้าวยากหมากแพง บวกกับการเข้ามาของกล้องมือถือ และกล้อง DSLR ทำให้ร้านค้าที่เคยขายฟิล์ม และให้บริการล้าง อัดภาพ ล้มหายตายจากแทบสูญพันธ์ ส่วนกล้องฟิล์มที่วางขายอยู่ ส่วนใหญ่คนจะซื้อไปตกแต่งบ้าน

ฟังแล้วรู้สึกดีใจที่ประเทศไทยตลาดกล้องฟิล์มยังมีลมหายใจอยู่

เราเดินมุดเข้าซอยเพื่อหาร้านเก่าแก่ด้านการอัดภาพ ขายกรอบรูปในย่านนั้น เจอร้านนึงเหลือฟิล์ม 135 Negative อยู่ 1 ม้วน ยี่ห้อไม่คุ้นเลย กล่องสีน้ำเงิน ม่วงๆ บอกราคา 2,000 รูปี หรือราว 350 บาทแต่ดูวันหมดอายุข้างกล้อง ปี 2006! เข่าทรุด … ตัดใจเดินออกมา สรุปใช้กล้องดิจิตอลเก็บภาพแทนในวันที่เหลือก็ได้ฟร่ะ บ่นในใจและแอบเสียดาย น่าจะซื้อฟิล์มติดมือจากเมืองไทยมามากกว่านี้ …

กลับมาถึงที่รถ ข่าวดีรออยู่ … Local guide ยื่นฟิล์มสีมาให้ 1 ม้วน บอกว่าได้มาจากท้ายตลาด เหลือแค่ม้วนเดียว วันหมดอายุไม่ต้องเดา บูดเกิน 10 ปีแน่นอน ด้านหนึ่งก็ดีใจจะได้ถ่ายฟิล์ม แต่อีกด้านเสียวพิลึก เคยถ่ายฟิล์มบูดที่ไทย บรรจงเก็บภาพมาซะสวย สุดท้ายฟิล์มขึ้นรา ภาพล้างสแกนออกมาสีเพี้ยนไม่พอ จุดราเต็มภาพ ใช้งานไม่ได้เลย

21 ภาพผ่านไป ผมถ่ายภาพทั้งที่มัสยิด, Wall city และพิธีเชิญธงชาติร่วมปากี-อินเดีย แต่ละใบตั้งใจเก็บภาพให้ดีที่สุด หวังลึกๆ สีเพี้ยนพอรับได้ แต่อย่าให้มีจุดราเลย เพราะไม่รู้จะได้กลับมาเที่ยวที่นี่อีกเมื่อไหร่ … กลับถึงไทย ส่งล้างสแกน … สองวันผ่านไป เสียงปลายสายโทรมาบอก “ฟิล์มคุณพี่ ม้วนที่หมดอายุ สภาพแย่มากนะ ล้างออกมามีแต่สีน้ำเงินค่ะ เด๋วทางร้านส่งมาให้ดูทางเมล์นะคะ” เข่าทรุดอีกรอบเมื่อเปิดดูภาพทางอีเมล์ สีสันที่ควรมีตาม RGB เหลือเพียงแค่ B=Blue บนภาพเท่านั้น หลายใบที่กะปั้นให้ปัง มีเงาลางๆ ติดมาบนแผ่นฟิล์มสีฟ้า แสนเสียดาย!

ฟิล์ม ProImage ที่ได้มาจาก Local Guide น่าจะหมดอายุร่วม 10 ปี โดยเทียบจากฟิล์มที่แทบหาไม่ได้ในตลาด Lahore พอล้าง/สแกนออกมา ก็ได้สีสันอย่างที่เห็น ฟิล์มแทบไม่มีสี + Contrast บางภาพจาง บางภาพเข้ม ซึ่งขึ้นกับการเปิดรับแสงในแต่ละใบ และ Grain ขึ้นเต็มคาราเบลล้นไปหมด

แต่พอนั่งดูดีๆ … เออ ภาพสีไม่ได้ ทำเป็นภาพขาวดำดีกว่า เลยโหลดภาพเข้า Lightroom แล้วปรับเป็น Auto B&W ตามด้วยเพิ่ม Contrast, เติม Black และใส่ Dehaze เข้าไป ภาพแบนๆ แบบ Monotone ก็ค่อยๆ ปรากฎความสวยงามมาให้เห็น!

ณ วินาทีที่ภาพขาวดำ เกรนหยาบๆ และ Contrast สีดำ สีขาว ปรากฎบนจอ … เฮลั่นเลยครับ

ภาพถ่ายที่ดูราวกับภาพวาด เสมือนย้อนยุคไปไกลตามอายุฟิล์ม ให้ความรู้สึกที่น่าทึ่ง และประทับใจไปพร้อมๆ กัน

ฟิล์มบูดเก่าเก็บเป็นสิบปีจากตลาด Lahore ทั้งม้วน 21 ใบ มีที่ชอบ ถูกใจ 4-5 ใบ และตีเป็นภาพถ่ายจากกล้องฟิล์มที่ชอบที่สุดในบรรดาที่ถ่ายมาเลย อันนี้คงถือเป็นความโชคดีในความโชคร้าย ได้ภาพจากปากีสถานในรอบนี้ ถือว่าเกินคาดหมายไปมากครับ

ภาพด้านล่างเป็นหนึ่งในภาพ 21 ใบที่พอดูได้ … หลายใบ Contrast และ Grain ขึ้นเละเทะมากก็ขอผ่านนะ ไม่นำมาลง … ขอแชร์เฉพาะภาพที่พอดูได้ โดยสองภาพแรกให้เห็นภาพ Before & After และหลังจากนั้นนำเสนอเฉพาะภาพ Final ของแต่ละใบ

ภาพพ่อค้าข้าวสาร หัวมุม Wall City - Lahore Bizaare นั่งพักช่วงบ่าย หลังค้าขายวุ่นวายมาทั้งวัน

Badshashi Mosque - Lahore ช่วยสาย กลุ่มนักท่องเที่ยวยังมาไม่มากนัก เด็กสองคนในภาพด้านขวา วิ่งเล่นไล่จับคล้อยหลังด้วยพ่อแม่ชาวมุสลิมที่เดินดูอยู่ด้านหลัง ขณะที่กลุ่มนักท่องเที่ยวชาวไทยกลุ่มใหญ่ กำลังชื่นชมความงามของมัสยิดที่ปกคลุมไปด้วยฝุ่น PM 2.5 ที่วัดในเช้าวันนั้นได้ค่า 300+ นับเป็นเช้าอันตรายอีกวันของชาว Lahore

ชาวปากีสถานที่เข้ามาทักทาย และขอถ่ายรูปร่วมกัน คนที่นี่น่ารักมากๆ ครับ อัธยาศัย น้ำใจ ไมตรีดีมากๆ … พ่อลูกด้านขวามือ ติดตามผมมาตั้งแต่หน้าประตูเข้า Badshashi Mosque และรอจนผมถ่ายภาพเสร็จ ก็เดินเข้ามาขอให้ถ่ายรูป Selfie คู่กัน และเปรยว่า ตัวเค้าเป็นคน Lahore ชอบคนไทยมาก เพราะคนไทยไม่ถือตัว ใจดี และยิ้มเก่ง

เนื่องจากเรามาถึงมัสยิด Badshashi ในช่วงเช้า โชคดีที่นักท่องเท่ียวยังมีไม่มาก มุมสวยๆ โล่งๆ จึงรอให้เราบันทึกภาพแบบสบาย ผมตั้งกล้อง เล็งจังหวะรอจนพ่อจูงมือลูกชายเดินเข้าไปในมัสยิด นับในใจ 1 -2 - 3 กลั้นหายใจ แล้วกดชัตเตอร์! ใบเดียวจบ ไม่ถ่ายซ้ำ …. ผมไม่ได้ถ่ายเก่งขั้น Master แต่ค่าฟิล์มแพง รวมต้นทุนล้าง สแกน กลมๆ แช๊ะละ 50 บาท! ใบเดียวพอ กดทีใบร้อยหายไปครึ่งใบ คิดว่าน่าจะพอได้ภาพ ก็เดินหามุมอื่นต่อไป

มุมวัดดวง … เล็งภาพอยู่นาน พอมีคนเดินเข้าฉาก ซัดมา 2 ใบ เสียดาย Detilas ของมัสยิดด้านในจมมิด เพราะไม่อยากเปิดรับแสง โดยลด Speed Shutter ให้ต่ำกว่า 1/30 (อาจทำให้ภาพสั่นไหว) สุดท้ายภาพออกมา Under ไปพอสมควรครับ

พอเริ่มสาย เดินออกมานอกมัสยิด … หันหลังไปยังรู้สึกหลงเสน่ห์ความงามใต้เงาฝุ่น เห็นนกบินเหนือมัสยิด ก็รีบยกกล้องมาหมุนโฟกัส ถ้าเป็นกล้องดิจิตอลคงไม่คิดมาก รัวไปก่อนแล้วไปเลือกทีหลัง ก่อนลั่นชัตเตอร์ เห็นเงิน 50 บาทลอยไปลอยมา กดเน้นๆ ใบเดียวพอ … ได้นกสมใจ :)

ผมตั้งเกณฑ์ใช้ฟิล์มในแต่ละสถานที่ไว้ไม่มาก เพื่อให้เพียงพอทั้งวัน ฟิล์มเหลือไม่ถึง 10 ใบ จึงเก็บไว้มาถ่ายใน Wagah Border ceremony หรือพิธีปิดด่านประจำวันที่พรมแดนระหว่างปากีสถาน - อินเดีย … ในภาพการเข้าไปในจุดชมพิธี มีการตรวจตราอย่างเคร่งครัด อัฒจรรย์ฝั่งอินเดียใหญ่โตข่มขวัญชาวปากีมากๆ (ในภาพคือฝั่งตรงข้าม) ขณะที่อัฒจรรย์ฝั่งปากีกลับมีความคึกคัก โห่ร้อง พร้อมเพรียง สนุกและเสียงดังกว่า

ภาพชุดต่อเนื่องของฝูงชนชาวปากีสถานที่โห่ร้องกึกก้อง Long Live Pakistan อย่างต่อเนื่องตลอดพิธีปิดพรมแดน … ตอนแรกก็ไม่อินนะ แต่พออยู่ท่ามกลางความสามัคคี การปลุกเร้าสร้างขวัญกำลังใจ ก็เริ่มฮึกเหิม ยกมือโห่ร้องไปพร้อมๆ กับพี่น้องชาวปากีสถาน เป็นอีกหนึ่งกิจกรรมใน Lahore ที่ควรเข้าร่วมอย่างน้อยสักครั้งในชีวิตจริงๆ

พิธีปิดพรมแดน ดำเนินไปจนจบ พร้อมตะวันที่ลาลับไป ด้วยฟิล์ม iso เพียง 100 และรูรับแสงกว้างสุดแค่ f/4.0 ทำให้ภาพช่วงหลังต้องใช้ Speed shutter ต่ำกว่า 1/30 บางภาพต้องกลั้นหายใจลองใช้ที่ 1/15 ซึ่งผลที่ได้คือ ภาพเบลอ สั่นไหว และ Under ไปมาก … ก่อนกลับโรงแรมหันไปถ่ายภาพ “Wagah border” หรือ “กำแพงเบอร์ลิน แห่งชมพูทวีป” อันเป็นเส้นกั้นพรมแดนแห่งมิตรภาพ และศัตรู : ปากีสถาน - อินเดีย ซึ่งครั้งหนึ่งคือแผ่นดินผืนเดียวกัน

ขอบคุณที่ติดตามครับ :)

—————————————————————————————

ล้าง/สแกน: Film Station Lab

https://www.facebook.com/FILMSTATIONLAB/